“Tuyên ngôn độc lập” của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ (4 – 7– 1776). và “Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền” của Pháp :

a) Tuyên ngôn độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
- Ngày 4 – 7 – 1776, tại Phi-la-đen-phi-a, 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ thông qua bản “Tuyên ngôn độc lập” tách khỏi nước Anh.
- Nội dung : Tuyên ngôn khẳng định : Mọi người sinh ra đều bình đẳng, tạo hoá ban cho họ những quyền bất khả xâm phạm, quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.
- Tuyên ngôn xác nhận nhân dân là gốc của chính quyền, nhân dân có quyền thiết lập bộ máy nhà nước.
- Mặt khác, Tuyên ngôn khẳng định quyền lực của giai cấp tư sản và của người da trắng, không xoá bỏ chế độ nô lệ, duy trì việc bóc lột công nhân làm thuê.
* Mặt tiến bộ :
+ Lần đầu tiên nêu lên quyền tự do, bình đẳng của con người.
+ Khẳng định chủ quyền nhân dân, chủ quyền độc lập các bang.
* Hạn chế :
+ Khẳng định quyền lực của giai cấp tư sản và người da trắng.
+ Không xoá bỏ chế độ nô lệ. Duy trì việc bóc lột công nhân làm thuê.
Mặc dù vậy văn kiện là một tiến bộ lớn lao, ghi nhận những mong ước của quần chúng nhân dân và cổ vũ mạng mẽ tinh thần quyết chiến, quyết thắng của nhân dân thuộc địa.
b) “Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền” của Pháp :
- Ngày 26-8-1789, tại Paris, giai cấp tư sản đã thông qua bản “Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền”.
- Nội dung chủ yếu :
+ Định nghĩa một cách chính xác và đầy đủ “những quyền tự nhiên, bất di bất dịch và thiêng liêng của con người và của người công dân”. Nêu lên công thức nổi tiếng “Tự do, Bình đẳng, Bác ái” – Thể hiện tính chất tiến bộ của cách mạng.
+ “Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền” ghi nhận “quyền tư hữu tài sản là thiêng liêng của con người và của công dân, tuyên bố tự do, dân chủ”.
* Mặt tích cực : Đề cao nhân quyền, quyền công dân, quyền tự do dân chủ.
* Mặt hạn chế : Không hề có ý định tiêu diệt chế độ bóc lột mà vẫn tiếp tục duy trì chế độ tư hữu, không giải phóng hoàn toàn người lao động khỏi áp bức giai cấp.
Kết luận : Tuy còn có những mặt hạn chế nhưng hai văn kiện trên chưa đựng những tư tưởng tiến bộ của giai cấp tư sản trong quá trình đấu tranh chống phong kiến để xây dựng một xã hội tiến bộ, phù hợp với sự phát triển đi lên của xã hội loài người.