Nhuyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô và các nước Đông Âu .

[center]
*Liên Xô sụp đổ là do :
+Mô hình xơ cứng .
+Sai lầm kéo dài .
+Mắc phải sai lầm trong cải tổ .
+''Diễn biến hoà bình '''của chủ nghĩa đế quốc ......
+Ngoài ra ,còn do khuyết điểm chủ quan,duy ý chí của những người lãnh đạo ,không xuất phát từ sự thay đổi khách quan của thời đại ---->tách rời lí luận thực tế .
*Các nước Đông Âu đã thiếu độc lập ,tự chủ trong quá trình xây dựng CNXH ,áp dụng một cách máy móc ,giáo điều những kinh nghiệm của Liên Xô vào điều kiện dân tộc ,lịch sử riêng biệt của mình .
*Sự tan vỡ của Liên Xô ,Sự sụp đổ của CNXH ở Đông Âu chỉ là sự sụp đỏ của mô hình XHCN có nhiều khuyết tật ,chưa khoa học ,mang nặng yếu tố duy ý chí .